O Zaječarskim bastionima
Istorijat bastiona potiče još iz Prvog srpskog ustanka, kada je vožd Karađorđe naredio Hajduk Veljku i ostalim timočkim vojvodama da duž granice, koja je bila privremeno dogovorena na liniji duž rečnog korita Timoka, izgrade šančeve radi odbrane od mogućeg turskog napada sa prostora koji su držali na drugoj strani obale. To su bila zemljana utvrđenja, sa grudobranima ojačanim drvenim gredama – palisadima. Unutar šanca bile su zemunice za čuvanje džebane i hrane, i kolibe za smeštaj stražara i stalne vojne posade, vojnika – ustanika. Svoju odbrambenu ulogu u sukobu sa Turcima ovi šančevi su obavljali veoma uspešno. Popuštaju tek 1813. godine masovnijom navalom turske vojske.
Nakon oslobođenja 1833. godine, isti šančevi su obnovljeni i izvesno vreme su održavani za slučaj da Turci sa granice ponovo ne krenu da povrate oblasti Timoka i Crne reke.
Trideset godina kasnije, ponovo se javila potreba za postojanjem sličnih fortifikacijsko odbrambenih sistema, zbog mogućeg turskog nasrtaja na Srbiju sa bugarske teritorije, koju su Turci još uvek držali u svojim rukama.
U sklopu vojne pripreme za odbranu Srbije, polovinom jula 1862. godine, odlučeno je da se pristupi radovima na utvrđivanju graničnih položaja prema turskoj teritoriji.
Iz Francuske je angažovan inženjerski kapetan Ipolit F. Monden, da pomogne u izradi vojnih planova za utvrđivanje položaja, kao za razmeštaj i koncentraciju vojske na pravcima mogućeg turskog udara. Monden je početkom maja 1861. godine postavljen za načelnika Glavne vojne uprave i još tada preuzeo poslove javnih radova.
Izgradnja celokupnog zaječarskog bastionskog sistema trajala je nekoliko decenija. Od prvih zemljanih opkopa, vremenom su nastale prave male kamene tvrđave ukopane u zemlji. Zamišljeni su i organizovani tako da svaki bastion može dejstvovati samostalno i da štiti teritoriju na svom pravcu u slučaju udara neprijateljske vojske. U slučaju napada na celom frontu, bastioni bi dejstvovali jedinstveno.
U neposrednoj okolini Zaječara, postoji osam ovakvih utvrđenja:
- Istočna tvrđava
- Parajankul
- Zapadna tvrđava
- Kravarnik
- Kraljica Natalija
- Vlaško brdo
- Plandište
- Šontolovo
Klik na željeno utvrđenje da pročitate više i saznate njihovu lokaciju i uputstva kako do njih doći.